Historia

Ochotnicza Straż Pożarna w Zagajowie to jednostka o niepowtarzalnym charakterze i bogatej historii (a jakże, lubimy tak o sobie myśleć). Jest to opowieść o ludziach, ich pasji i zaangażowaniu, przeplatająca się z historią samej miejscowości i zmieniającym się obliczem straży pożarnej przez dziesięciolecia.

Niniejsza historia to próba rzetelnego zapisu wydarzeń z życia OSP Zagajów, rozciągająca się od roku 1948 aż po 2024. Pragniemy przedstawić tu zarówno ważne chwile, jak i codzienną służbę, która choć nie zawsze widoczna, stanowi fundament działalności tej jednostki. Publikacja ta nie ogranicza się jedynie do OSP Zagajów, ale również rzuca światło na inne jednostki i zaangażowanie społeczności lokalnej.

Budujemy dom

Dnia 17 kwietnia 1960 r. został zakupiony plac pod budowę strażnicy za 3200 zł od Stanisława i Marii Modelskich oraz Stanisława i Tekli Safianów. Nieco rok później, bo 23 maja 1961 mieszkańcy Zagajowa powołali Komisję Budowy Świetlicy Gromadzkiej i Remizy Strażackiej, w skład tej komisji weszli: Wyrozumski Stanisław, Strączkiewicz Stanisław, Jędrszczyk Julian, Rosik Józef, Jobczyk Władysław, Karwat Julian, Gruszka Mieczysław.

Nowo powstała grupa miała koordynować działania na rzecz budowy strażnicy. W tym samym roku (1961) zostają wydzierżawione tzw. ,,glinianki” na dziesięć lat, a czynsz dzierżawny miał być przekazany na budowę remizy. 22 lutego 1964 r. zakupiono 100 m3 kamienia budowlanego za sumę 1500 zł (pieniądze miały pochodzić ze sprzedaży kół od beczkowozu) od Tadeusza Mrozika, który jeszcze nie raz zasłużył się dla OSP Zagajów, np.  10 kwietnia 1965 r. wynajął on swój dom mieszkalny wraz z placem na okres trzech lat na tymczasową siedzibę naszej jednostki. W 1964 r. zostają zakupione: syrena ręczna oraz motopompa M400 Polonia.

Funkcja	Nazwisko i Imię
Zarząd
Prezes	Jędrszczyk Julian
Wiceprezes-Naczelnik	Karwat Julian
Wiceprezes	Strączkiewicz Wiesław
Skarbnik	Strączkiewicz Władysław
Sekretarz	Strączkiewicz Stanisław
Gospodarz	Krzych Józef
Komisja Rewizyjna
Przewodniczący	Lach Józef, s. Władysława
Członek	Kierkowski Czesław
Członek	Lach Mieczysław

W między czasie członkowie OSP Zagajów bezskutecznie starają się o pozwolenie na budowę. Na Walnym Zebraniu z dnia 13 lutego 1966 roku podejmują decyzje o wymianie niszczejącego od paru lat kamienia budowlanego na cegłę lub inne materiały, wymiana ta miała być dokonana z Gromadzką Radą Narodową (ówczesny odpowiednik urzędu gminy).

W 1969 r. wreszcie rozpoczyna się budowa strażnicy, która trwa do 1971 r. i od tego właśnie roku mieszkańcy Zagajowa mogą się cieszyć publicznym budynkiem służącym ich potrzebom, a strażacy siedzibą. W strażnicy odbywały się spotkania wiejskie a także słynne w całej okolicy zabawy taneczne. Przez wiele lat mieszkańcy Zagajowa i okolicy korzystali z tego budynku w różny sposób i okolicznościach. Co doprowadziło  do częściowej dewastacji pod koniec lat 90. XX w.

Pod koniec lat 70. Zagajów był pierwszy raz gospodarzem zawodów sportowo-pożarniczych.

W historii naszej jednostki z XX w. na uwagę zasługuje postać Juliana Jędrszczyka  sprawującego najwyższe stanowisko w OSP Zagajów ok. 20 lat, od 1962 aż do 1982 r. kiedy to nowym prezesem zostaje Józef Lach.

Lata 1972-2000. Wyzwania i trudności

W latach 1972-2000 OSP Zagajów zmagało się z wieloma wyzwaniami i przeobrażeniami. Na walnym zebraniu w 1972 roku poruszono problem braków kadrowych – liczba strażaków malała, a ci, którzy pozostali, pracowali głównie w państwowych zakładach pracy, co utrudniało ich zaangażowanie w działalność jednostki. Obawy budził również brak zainteresowania młodzieży działalnością strażacką. Podjęto także dyskusję na temat podłączenia telefonu we wsi Zagajów oraz utworzenia… basenu, co miało poprawić infrastrukturę i warunki pracy strażaków a także atrakcję dla lokalnej społeczności.

Nie zawsze było kolorowo. W protokole z zebrania w 1991 roku odnotowano przypadek dyscyplinarny – jeden z członków OSP Zagajów otrzymał naganę od zarządu za „nieuczciwe zachowanie się w czasie zabawy”. Ten incydent pokazuje, że oprócz problemów kadrowych, jednostka musiała również radzić sobie z kwestiami dyscypliny w swoich szeregach. Mimo tych trudności, OSP Zagajów kontynuowało swoją działalność, starając się sprostać wyzwaniom i utrzymać gotowość do działań ratowniczych.

Przekazanie pałeczki

20 lutego 2000 r. na zebraniu sprawozdawczym druh prezes Józef Lach zrezygnował z pełnionej funkcji, zostając honorowym Prezesem OSP Zagajów. Prezesem został Stanisław Bochenek, Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Rady Gminy w Michałowie i OSP, Sołtys, delegat do Izby Rolniczej w Kielcach.

Pod koniec lat 90. a także na początku XXI wieku nasza jednostka borykała się szeregiem problemów. Na szczęście po latach kryzysu nastąpiło przebudzenie. Młode pokolenie, nowa krew i zapał zmieniły naszą jednostkę. W 2004 r. ustępujący zarząd nieformalnie przekazał ster Dariuszowi Żubrowi (Prezes) oraz Szymonowi Kuc (Naczelnik). Walne Zebranie podczas kampanii sprawozdawczo-wyborczej z 2006 r. zatwierdziło ten wybór. Do zarządu dołączył wtedy Robert Purtak jako wiceprezes, Marcin Mroczek jako Sekretarz. Ustępujący prezes, Stanisław Bochenek, objął wtedy funkcję skarbnika.

W 2005 roku, z inicjatywy Dariusza Żubra, powstaje pierwsza Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza. W swoim debiutanckim występie młodziki z MDP zajęli przedostatnie miejsce na zawodach gminnych. Już rok później, na tych samym poziomie zawodów, zdobyli 1. miejsce, pokazując szybki rozwój i poprawę umiejętności. W 2007 roku drużyna zajęła 1. miejsce na zawodach powiatowych, co umożliwiło im awans do zawodów wojewódzkich w 2008 roku. W tych zawodach chłopcy zajęli 10. miejsce, podczas gdy drużyna dziewcząt zdobyła 6. miejsce, co było dużym sukcesem dla całej jednostki. W 2009 roku chłopcy obronili tytuł mistrza powiatu, potwierdzając swoją wysoką formę i zaangażowanie. Na jeszcze większy sukces nie przyjdzie im długo czekać.

Od 2006 r. prowadzimy, pod czujnym okiem Roberta Purtaka, nieustające prace remontowe i rozwojowe. Strażnica przeszła generalny remont (w tym nowe posadzki, wykończenie ścian, kominek wraz z pracami termomodernizacyjnymi), zostało wykończone poddasze i została rozbudowana o drugi garaż wraz z pomieszczeniami socialnymi.

We wrześniu 2008 r. roku doszło do porozumienia między gminami Łaziska Górne a gminą Michałów, czego efektem było przekazanie samochodu strażackiego marki Żuk A-15 naszej jednostce 8 października 2008 r. Samochód bezpłatnie przekazała OSP Łaziska Górne, woj. śląskie.

W 2008 r. powstaje strona internetowa naszej jednostki, co stanowiło znaczący krok w rozwoju OSP Zagajów. Był to czas, gdy internet i nowoczesne technologie zaczynały coraz bardziej wpływać na codzienne życie i działalność organizacji. Warto zauważyć, że zaledwie cztery lata wcześniej, w 2004 roku, pojawił się Facebook. Uruchomienie naszej strony internetowej było więc odpowiedzią na dynamicznie zmieniające się otoczenie technologiczne i komunikacyjne. Dzięki temu mogliśmy lepiej informować lokalną społeczność o naszych działaniach, wydarzeniach i inicjatywach, a także promować bezpieczeństwo pożarowe. Strona stała się platformą, która pozwalała na szybkie i efektywne przekazywanie informacji.

Dnia 2 sierpnia 2009 roku nasza jednostka obchodziła swoje 60-lecie. Uroczystości rozpoczęły się przemarszem pododdziałów strażackich z boiska przy byłej szkole podstawowej do strażnicy, w którym udział wzięły poczty sztandarowe wszystkich jednostek z gminy oraz zaprzyjaźnione jednostki spoza niej. Towarzyszyła im orkiestra dęta z Pińczowa. Następnie odbyła się polowa msza święta, celebrowana przez trzech księży, podczas której podkreślano trud i poświęcenie strażaków.

Po ceremonii wciągnięcia flagi na maszt i odczytaniu historii jednostki, przystąpiono do wręczenia odznaczeń. Jednostka została uhonorowana srebrnym medalem, a poszczególni strażacy otrzymali medale i odznaczenia. Wręczono również podziękowania sponsorom, którzy wspierają jednostkę, umożliwiając zakup niezbędnego sprzętu ratowniczego. Wśród przemawiających gości znaleźli się m.in. Przemysław Gosiewski i Jakub Madej. Uroczystość zakończyła się defiladą pododdziałów strażackich oraz zabawą taneczną.

W 2010 roku drużyna Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej (MDP) OSP Zagajów zajęła 3. miejsce na wojewódzkich zawodach sportowo-pożarniczych w Stopnicy. Był to największy sukces w ponad 60-letniej historii jednostki. Zawody rozpoczęły się z opóźnieniem z powodu złych warunków atmosferycznych, co spowodowało przesunięcie startu na godzinę 10:40 i ograniczenie konkurencji do biegu sztafetowego.

Pomimo trudnych warunków pogodowych, drużyna z Zagajowa uzyskała czas 68 sekund na tartanowej bieżni, co zapewniło im trzecie miejsce. Lepsze wyniki osiągnęły tylko drużyny z MDP OSP Nowy Korczyn i MDP OSP Włoszczowa. Osiągnięcie to zostało uznane za znaczące, choć drużyna z Zagajowa była pewna, że w przypadku rozegrania pełnej konkurencji bojowej, mogliby osiągnąć jeszcze lepszy wynik.

Za tą ciężką pracę na rzecz tutejszej społeczności mieszkańcy ufundowali sztandar, na którym widnieje napis „Bogu na chwałę, ludziom na pożytek”. Sztandar, z którym uczestniczymy na wszystkich uroczystościach: państwowych, samorządowych i religijnych.

W 2011 r. nasza jednostka OSP uczestniczyła w akcji powodziowej w Sandomierzu. Powódź, która miała miejsce w lipcu 2011 roku, była wynikiem intensywnych opadów deszczu, które spowodowały znaczne szkody w infrastrukturze miejskiej, w tym w starym mieście, sieci kanalizacyjnej oraz obszarach rekreacyjnych. Była to kolejna powódź, która nawiedziła region po katastrofalnych zalaniach z 2010 roku​​. Dzięki zaangażowaniu wielu jednostek, w tym OSP Zagajów, udało się zminimalizować skutki powodzi oraz zapewnić pomoc mieszkańcom.

Kobiety, Samochody i Puchary

Kampania sprawozdowczo-wyborczej z 2011 r. była kobietą, ponieważ do tej pory żadna przedstawicielka płci pięknej nie pełniła funkcji członka zarządu. Prezesem zarządu naszej jednostki została Alita Żuber, która była pierwszą kobietą na tym stanowisku (i na czas pisania tego artykułu jedyną). Do zarządu weszła także Katarzyna Gruszka. Marzena Gruszka została powołana na sekretarza Komisji Rewizyjnej. Alita została także wybrana na drugą kadencję w 2016 r.

Członkowie aktywni: Rafał Żuber, Rafał Przeniosło, Michał Dębski, Mirosław Mierzwiński, Tomasz Sobczyk, Marzena Gruszka,Wiesław Zięba, Zbigniew Sosiński, Rafał Kędzierski, Zbigniew Jakubowski, Robert Chabiński, Mariusz Zięba Wojciech Żuber,  Grzegorz Jobczyk, Łukasz Stanek, Rafał Bochenek

W drugim dziesięcioleciu XXI w. została także zakupiona działka obok strażnicy a także zostaje rozbudowana remiza o drugi garaż i inne pomieszczenia. W 2011 r. Magdalena i Andrzej Sowa przekazują na rzecz OSP w Zagajowie działkę przylegającą do strażnicy. Działkę kupuje Samorząd (Gmina Michałów) w zamian za sprzedaż boiska przy dawnej szkole podstawowej w Zagajowie. W przekształceniu z działki ornej na boisko sportowe pomagali mieszkańcy. Po zakończeniu prac, które polegały między innymi na: niwelowaniu, równaniu, bronowaniu, zbieraniu kamieni, sianiu trawy, zespawaniu i wkopaniu bramek został zorganizowany wielki mecz otwarcia: seniorzy vs. młodzież.

W 2012 r. pierwszy raz w XXI w., drugi raz w historii naszej organizacji, zostajemy gospodarzem zawodów pożarniczych. Zawody gościć będziemy w tym dziesięciuleciu jeszcze dwukrotnie w 2014 oraz 2017 roku.

W 2013 roku jednostka OSP Zagajów uczestniczyła w akcji ratunkowej w Działoszycach, pomagając w usuwaniu skutków poważnej nawałnicy. Nawałnica, która przeszła przez Działoszyce w 2013 roku, spowodowała rozległe podtopienia. Cieki wodne wystąpiły z koryta, zalewając rynek, ulice i piwnice budynków. Woda na rynku w Działoszycach sięgała 70 centymetrów, uszkadzając ściany budynków, w tym lokalnego banku. Strażacy-Ratownicy OSP Zagajów m. in. wypompowywali wodę z piwnic oraz innych zalanych obiektów.

W 2014 r. po latach zabiegów uzyskujemy Lekki Samachód Gaśniczo-Ratowniczy marki Ford Transit. 11 października 2014 roku delegacja w składzie: Wójt Gminy Mirosław Walasek, P.O. sekretarza ZG ZOSP RP Przemysław Herzyk, Prezes Alita Żuber, V-ce Prezes Robert Purtak, Skarbnik Rafał Przeniosło, Naczelnik Rafał Kędzierski, Sekretarz Katarzyna Gruszka, V-ce Naczelnik Edward Strączkiewicz i Dariusz Żuber, udała się do Częstochowy po odbiór nowego pojazdu. 19 października 2014 roku odbyła się uroczystość poświęcenia i przekazania samochodu do wyposażenia jednostki OSP Zagajów. Ceremonię rozpoczęto meldunkiem złożonym przez dh. Dariusza Żubera Prezesowi Zarządu Wojewódzkiego ZOSP RP w Kielcach, posłowi na Sejm dh. Mirosławowi Pawlakowi. Uroczystość uświetniły przemówienia zaproszonych gości, w tym przedstawicieli władz strażackich, samorządowych oraz duchowieństwa. Kluczyki do nowego pojazdu zostały przekazane przez Mirosława Pawlaka, Mirosława Walaska oraz Alitę Żuber, natomiast matką chrzestną pojazdu została Maria Jobczyk. Samochód otrzymał imię „Błyskawica”. Całkowity koszt zakupu pojazdu wyniósł 123 500 zł i został sfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Gminy Michałów, sponsorów oraz mieszkańców Zagajowa.

W 2015 r. uczestniczymy w Pielgrzymce na Jasną Górę. Organizowane co 5 lat spotkanie jest wielkim świętem strażaków z całego kraju. Zwyczaj ten wywodzi się jeszcze z okresu przedwojennego, kiedy to 18 czerwca 1939 r. odbył się Zjazd Strażactwa Polskiego na Jasnej Górze. Było to jedno z największych wydarzeń w historii polskiego pożarnictwa. Nasz sztandar został wyróżniony, ponieważ 10 sztandarów z województwa świętokrzyskiego stały na murach Jasnej Góry (w poczcie stali Robert Purtak, Rafał Kędzierski i Damian Wilk).

We wrześniu 2017 roku na budynku OSP Zagajów została zamontowana instalacja fotowoltaiczna o mocy 3kw. Była to pierwsza instalacja OZE na budynku użyteczności publicznej na terenie Gminy Michałów.

W 2018 roku rozpoczęła się rozbudowa strażnicy OSP Zagajów. Projekt zakładał dobudowanie dodatkowego garażu oraz rozbudowę remizy o nowe pomieszczenie świetlicowe. W ramach inwestycji powstał również nowy parking, wykonany ze środków urzędu gminy. Rozbudowę realizowała firma Pro-Bud z Nowin, a finansowanie pochodziło w całości z funduszy Lokalnej Grupy Działania Ponidzie (LGD Ponidzie). Projekt budynku został sfinansowany z własnych środków jednostki, a w pracach remontowych aktywnie uczestniczyli mieszkańcy Zagajowa. Całość prac budowlanych była nadzorowana przez wiceprezesa OSP Zagajów, Roberta Purtaka, co przyczyniło się do sprawnego zakończenia inwestycji. Dzięki tej rozbudowie strażnica zyskała nowoczesne i funkcjonalne zaplecze.

W 2018 r. podczas gminnych zawodów sportowo-pożarniczych pierwszy raz w historii seniorska drużyna zajmuje I miejsce i uzyskuje pewny awans na zawody powiatowe. Podium przypadało nam w udziale wielokrotnie, jednak dopiero w 2018 r. wygraliśmy zawody.

Lata Dwudzieste

Początek lat dwudziestych to szalejąca pandemia Covid-19 a także rosyjska agresja militarna na Ukrainę na początku 2022 r. Te dwa kataklizmy były osią wielu naszych aktywności, np. akcja informacyjna o szczepieniach przeciw koronawirusowi na terenie gminy Michałów czy też pomoc w organizowaniu punktu pomocowego dla uchodźców w Pińczowie i naszej strażnicy.

Pandemia wpływa także na kampanię sprawozdawczo-wyborczą, która w 2021 r. odbywa się wyjątkowo późno, bo jesienią. Prezesem zostaje wybrany wieloletni wiceprezes OSP Zagajów Robert Purtak, na stanowisko naczelnika wraca Szymon Kuc po powrocie z emigracji zagranicznej.

W 2022 r. zdobywamy 2. miejsce na zawodach sportowo-pożarniczych, plasując się tuż za drużyną z Sędowic. Uzyskujemy awans na zawody powiatowe na których zajmujemy 6. miejsce.

25 czerwca 2023 r. zwyciężamy w gminnych zawodach sportowo-pożarniczych. OSP Zagajów była reprezentowana przez dwie drużyny: OSP (seniorską męską) oraz MDP Chłopcy. Nasze drużyny odniosły imponujący sukces, zdobywając pierwsze miejsce w swoich kategoriach.

W styczniu 2024 r. Szymon Kuc, wiceprezes-naczelnik OSP Zagajów, został koordynatorem wojewódzkim programu Pierwszy Ratownik. Robert Purtak, prezes, objął rolę koordynatora powiatowego tego samego programu. Obu druhom powierzono koordynowanie działań w ramach programu Pierwszy Ratownik na odpowiednich poziomach administracyjnych, włączając w to organizowanie szkoleń, zarządzanie zasobami ochotników oraz współpracę z profesjonalnymi służbami ratunkowymi.

W lutym 2024 r. podejmujemy decyzję o przekształceniu naszej jednostki operacyjnej w Jednostkę Ratownictwa Specjalistycznego (JRS). Nasza decyzja o utworzeniu JRS wynikała z głębokiego przekonania, że innowacja i specjalizacja są kluczami do skutecznego ratownictwa w obliczu coraz bardziej złożonych i nieprzewidywalnych wyzwań. Przez to nowe przedsięwzięcie dążymy do stania się pionierami w zakresie poszukiwań ratowniczych wspomaganych przez szkolone psy oraz w dziedzinie ratownictwa przedmedycznego, podnosząc tym samym standardy bezpieczeństwa i efektywności interwencji.

W dniach 26-27 czerwca 2024 r. naczelnik naszej jednostki, Szymon Kuc – jako koordynator wojewódzki programu Pierwszy Ratownik – zorganizował, pn. „Ponidziański Młyn 2024”, pierwsze w Polsce ćwiczenia ratownicze, podczas których do symulowanego zdarzenia zostali zadysponowani Pierwsi Ratownicy wspólnie z innymi służbami tj. OSP (zastępy OSP Zagajów oraz OSP Sędowice) oraz ZRM (symulowane przez Grupę Medyczną OSP Zbludowice). OSP Zagajów reprezentowali: Robert Purtak (Pierwszy Ratownik), Mateusz Sosiński (dowódca zastępu), Michał Dębski (kierowca) oraz Tomasz Jędrszczyk. Dzień później, 28 czerwca naczelnik wziął udział w konferencji „Bezpieczna Przyszłość. Pierwszy Ratownik w akcji”, zorganizowanej przez ZG ZOSP RP w Senacie RP, podczas której zostały zaprezentowane m.in. częściowe wyniki tychże ćwiczeń. Gościem konferencji był m. in. Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz.

30 czerwca 2024 r. byliśmy gospodarzem Gminnych Zawodów Sportowo-Pożarniczych Zagajów 2024, podczas których nasza męska drużyna pożarnicza (tzw. seniorzy) zajęła 1. miejsce i tym samym obroniła tytuł sprzed roku. Nasza druga drużyna, MDP Chłopcy, zajęła 3. miejsce. Podczas zawodów, co nie miało w przeszłości precendensu na terenie gminy Michałów, odbył się pokaz psów ratowniczych zorganizowany przez Małopolską Cywilną Grupę Poszukiwawczo-Ratowczniczą (MCGPR). Kamila Hintz z psem IGO oraz Piotr Cywicki z psem Namirah zaprezentowali swoje umiejętności, a ich występ na żywo komentowała Basia Grel, wspierana przez Annę Durlak. Pokaz obejmował demonstrację posłuszeństwa oraz poszukiwanie zaginionych osób z użyciem psów ratowniczych.